Er loopt een rechte lijn van Isaac Israëls, over meesters als Harry Kuyten naar Peter Smit, Amsterdams kunstschilder. Het impressionisme is springlevend en terug van nooit weg geweest.

Toch werkte Peter Smit, nu een van de meest gewaardeerde landschap- en standschilders van ons land, in zijn academiejaren abstract. Het was de tijd van de Nieuwe Wilden, de neo-expressionisten. Hij exposeerde in galerie Imago, samen met onder anderen Paul Hugo Ten Hoopen, die elders in dit tijdschrift aan het woord is. Het is verleden tijd. Opnieuw is er waardering voor de (post)impressionistische benadering.

Peter Smit schildert live in Domburg. Hij is hier niet voor het eerst: ”Ik heb in het badhotel geëxposeerd, al lange tijd geleden, nog voor de verbouwing. Het licht in Domburg is heel bijzonder. Dat klinkt als een cliché, maar het is echt waar.”

Peter Smit schildert veel op het strand. Bijna altijd zijn de mensen, en hun bezigheden (of onbezigheden) een belangrijk element in het schilderij. “Als schilder ben je bevoorrecht. Je mag er je werk van maken om de mensen te observeren en ze weer te geven. Meestal begin ik met het opzetten van het landschap. Maar dan zie ik bijvoorbeeld een groot gezin aankomen, met een stel kinderen en een hoop spullen. Dan denk ik, oke, het is nu zo en zo laat. De zon staat daar. Als die mensen op die plek gaan zitten, dan blijven ze wel even. Mooi. Dat komt goed.”

Het menselijk gedoe, de intimiteit tussen mensen, komt ook in zijn ander werk tot uitdrukking. Er zijn in zijn oeuvre prachtige figuurstukken. Vaak is Jet, zijn partner, het onderwerp. Ze is meer dan het onderwerp, ze is zijn muze. “Soms neemt Jet een houding aan, die me vervoert. Dan denk ik: wat prachtig. We hebben een huisje bij het strand. Jet leest een boek. Ik zie haar en ik wordt geraakt. Ik wil haar dan schilderen en ik hoop... ik denk dat dat gevoel overkomt bij de kijker. Jet is ook mijn derde oog. Soms vind ik iets erg geslaagd. Maar ik zie aan haar, ach... De volgende dag zie ik wat ze bedoelt.”

Soms moet je als schilder iets ensceneren. Bij figuurstukken kan dat: je schikt de werkelijkheid, je zet daar een voorwerp, en vraagt het model even iets anders te zitten. Kortom: je bouwt de voorstelling. Aan het strand is dat anders. Peter Smit: “Maar toch ook weer niet. Ik zie ruiters langs het strand naar het noorden draven, ik zie ze van achteren. Maar, denk ik, straks komen ze terug. Dan zet ik ze op het doek. Het is een kwestie van bekijken. Je moet het moment pakken.”

Dat geldt ook voor zijn portretten. “Ik heb een soort beroepsdeformatie. Als ik iemand zie, of ik hem moet schilderen of niet, ik bekijk altijd hoe zo’n kop in elkaar zit, wat de houding is, het gevoel, wat je er uit zou kunnen halen. Als je werkelijk een portret gaat maken, moet je in een flow komen, je moet iets bijzonders zien en dat bijzondere is je energiebron. Dat bijzondere kan in een blik zitten, in een beweging, een houding. Kan van alles zijn.”

Daarmee is de essentie van het impressionisme scherp aangegeven: het bijzondere kan alles zijn. Je moet het alleen kunnen zien.

Would you like to be informed of new events? Click here.